پایگاه خبری و اطلاع رسانی وب دا آذربایجان غربی

     دکتر  مریم یزدی زاده

رییس گروه پیشگیری و مبارزه بابیماری های غیرواگیر

عضو ستاد اجرایی و ناظر دانشگاهی پویش ملی "غربالگری دیابت و فشارخون بالا"

یکی از مهمترین نمادهای پیشرفت هر کشوری، بهبود شاخص های مربوط به سلامت است. از بهترین و منطقی ترین راه های ارتقاء سطح سلامت پیشگیری از بیماری است پیشگیری در سه سطح تعریف و تقسیم می شود.

اولین، مؤثرترین و کم هزینه ترین پیشگیری در سطح اول اتفاق میافتد که طی آن آحاد جامعه با داشتن سبک زندگی مروج سلامت و با تاکید و توجه به تغذیه مناسب، ورزش و فعالیت کافی، آرامش فکری، دوری از استرس و ایمان و اعتقادات راسخ معنوی و دینی، رعایت موازین احتیاطی در کار و عبور و مرور و نظایر آن از ابتلا به بیماری در امان می مانند. با اهمیت زیادی که پیشگیری اولیه دارد بجاست تمام نهادهای مرتبط به ترویج آن بپردازند، اما پیشگیری از بیماری و انحراف از سلامت محدود به این امور نمی شود.

خواه و ناخواه عده ای از مردم به انواع بیماری ها مبتلا می شوند حکمت خداوند متعال بر این است که سیربسیاری از بیماری ها، کند و شروع آنها تدریجی است و با تأثیر به موقع بر روند این بیماری ها میتوان از پیشرفت آنها پیشگیری کرده و در مواردی به کلی آنها را برطرف کرد. لذا سطح دوم پیشگیری در زمانی است که روند بیماری و ناتوانی و آسیب به موقع تشخیص داده شده و با اقدامات مناسب بتوان روند آن را کند کرد و یا به طور کلی مسیر پیشرفت آن را متوقف نمود. البته ابتلای به بیماری به معنای پایان همه چیز نیست و درپیشگیری سطح سوم که البته سخت تر و هزینه بر است، تلاش میشود تا بیماری ناتوانی و عوارض کمتری برجا بگذارد.

دیابت و پرفشاری خون با این که در سطح اول پیشگیری اهمیت می یابند و روش های سالم زندگی ) سبک زندگی سالم(  تا حد زیادی از بروز آن ها پیشگیری می کند، اما به عنوان بیماری خاموش در جامعه گسترش یافته و به عنوان ام الامراض مطرح هستند و عاملی برای بسیاری از بیماری های خطرناک و تهدیدکننده سلامت مردم می باشند .این دو بیماری به همراه عوارض بسیار شایعی که ایجاد می کنند - همچون حملات قلبی، سکته های مغزی و نارسایی پیشرفته کلیه و دیالیز و قطع عضو – هزینه های سنگینی را به بیماران، خانواده ها، جامعه و دولت تحمیل میکند .از طرفی مشخص شده که پیشگیری سطح دوم یعنی شناسایی و پیگیری به موقع مبتلایان به این دو بیماری، می تواند رو ند پیشرفت آن را کند کرده و زندگی هزاران نفر  و تعداد بیشتری از خانواده ها را نجات داده و در هزینه های مربوط به سلامت صرفه جویی نماید.

وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران از آبان ماه 1402، " پویش ملی غربالگری دیابت و فشارخون بالا برای ارتقای برنامه سلامت خانواده" را با مشارکت و تعامل معاونت بهداشت، معاونت درمان و معاونت آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کلیه دانشگاه ها/دانشکده های علوم پزشکی / دانشکده های پزشکی، بهداشت، پرستاری و مامایی به اجراء گذاشته است. در این بررسی به غربالگری و گردآوری، پردازش و تحلیل داده های مهمترین عامل خطر دیابت و فشارخون بالاپرداخته می شود و هدف اصلی از اجرای این پویش، غربالگری و شناسایی بیماران و بدنبال آن ارائه خدمات پزشکی و مراقبتی به این افراد جهت کنترل بیماری و پیشگیری از بروز عوارض آن است که در درجه بالای اهمیت قراردارد و نیز افزایش سطح آگاهی افراد جامعه نسبت به این بیماری از اهداف اختصاصی این پویش محسوب می شود.

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان غربی ، همگام با سراسر کشور نسبت به اجرای این پویش براساس چارچوب دستورالعمل های ابلاغی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از تاریخ 20آبان ماه اقدام نموده است. دراین پویش تمام جمعیت 18 ساله و بالاتر ساکن در مناطق شهری و روستایی استان برای انجام غربالگری فراخوان شده اند. غربالگری شامل مرحله ارزیابی بالینی ( انداره گیری فشارخون- سنجش های جسمانی و اندازه گیری قند خون) و تکمیل پرسشنامه و ثبت در سامانه سیب می باشد که در قالب پذیرش مراجعین  به مراکز ارائه خدمات جامع سلامت ( خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت تحت پوشش) و سایر مراکز بهداشتی درمانی می باشد و همچنین مراکز خدمات جامع سلامت با برنامه ریزی و اعزام تیم های سیار مجهز به محل کار گروه هدف در ادارات ، شرکت ها و سازمان های دولتی و غیردولتی (  شرکت مخابرات، نفت، بانک ها ، کارخانجات تولیدی،  مراکز نظامی و... ) و یا سایر مراکز تجمعی)مانند مساجد، دانشگاه ها ، آموزشگاهها و... ( از پتانسیل های موجود در این بخشها برای انجام غربالگری و شناسایی بیمارن استفاده می کنند.

امید است دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان غربی به عنوان متولی امر سلامت دراستان، با مشارکت همگانی مردم و حمایت همه جانبه کلیه دستگاه های اجرایی دولتی ، مردم نهاد ، سازمان ها و بخش های خصوصی در اجرای موفقیت آمیز پویش ملی " غربالگری دیابت و فشارخون بالا برای ارتقای برنامه سلامت خانواده" ، گامی موثر و اساسی ایفا نماید.